ابراهیم نقیب زاده مشایخ

نام و نام خانوادگی: ابراهیم نقیب زاده مشایخ
محل و سال تولد:  تهران، 1334
آخرین مدرک و رشته تحصیلی و سال و محل اخذ آن:
               فوق لیسانس علوم کامپیوتر، 1978، دانشگاه واترلو کانادا
آخرین محل و سمت کاری: 
               عضوهیات علمی دانشکده ریاضی، علوم کامپیوتر و آمار دانشگاه تهران
نشانی الکترونیکی برای تماس دوستداران شمادرانجمن:
                mashayekh@isi.org.ir            

• شرح مختصری در باره اتصال ایران به اینترنت.
• داستان کامل چگونگی اتصال ایران به شبکه‌های کامپیوتری جهانی را پیش از این نوشته‌ام و درشماره 138 گزارش کامپیوتر، اسفند 1376، به چاپ رسیده است و علاقه‌مندان می‌توانند به آن شماره مراجعه کنند. به‌طور خلاصه باید بگویم که در مهرماه 1369 از سوی رئیس مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات برای سرپرستی واحد کامپیوتر آن مرکز به همکاری دعوت شدم. چند ماهی بود که مرکز تحقیقات به عنوان نماینده ایران در شبکه آموزش و پژوهش اروپا (EARN ) پذیرفته شده بود و از من خواسته شد که این ارتباط را راه‌اندازی کنم. در آذر ماه همان سال در یک دوره سه هفته‌ای در مرکز اجرایی شبکه در پاریس شرکت کردم و با خدمات گوناگون شبکه و وظایف مدیریتی و اجرایی آن آشنا شدم.  پس از بازگشت، کارهای مقدماتی برای راه‌اندازی گره موقت  ایران در شبکه آغاز شد و درتاریخ 18 ژانویه 1992 اولین نامه الکترونیکی (e-mail ) از ایران ارسال گردید. به دنبال آن و پس از خریداری و نصب یک دستگاه کامپیوتر Microvax 3100/20E از شرکت دیجیتال، در آخرین روزهای سال 1992 میلادی ارتباط دائم گره ایران با شبکه EARN برقرار گردید و گره ایران رسماً از پنجم ژانویه 1993 تحت عنوان IREARN در شبکه آموزش و پژوهش اروپا مورد شناسایی واقع شد. پس از آن، اتصال ایران به اینترنت در دستور کارمان قرار گرفت و این امر مهم با اخذ دو دسته نشانی کلاس C در 20 ژانویه 1994 تحقق یافت و گره ایران در شبکه اینترنت از اول فوریه 1994 رسماً در سراسر جهان مورد شناسایی قرار گرفت.
  مایلم از همکاران خود در بخش کامپیوتر مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، از مهر ماه 1369 تا اسفند 1374 که مدیریت آن بخش را برعهده داشتم، به نیکی نام ببرم. همبستگی، پشتکار و درایت این جمع کوچک باعث شد که این امر مهم بدون کمک هیچ مشاور خارجی و با وجودی که این فناوری پیش از آن در کشور وجود نداشت، اتفاق افتد. این همکاران به ترتیب شروع همکاری عبارت بودند از: حسین کمالی، علی شکوفنده، سعید خادمی، اکبر بهزادی، فرشاد فضل‌اللهی، آرش بافکر، الهام کریمی، محمد قوام‌زاده، مقصود عباسپور و کرشمه متوسلی. 

• باانجمن انفورماتیک ایران و نشریه گزارش کامپیوتر چقدر آشنایی دارید و چه نقش و جایگاهی برای آن ها قائلید؟
• درمهرماه 1358 بود که با انجمن انفورماتیک ایران و فعالیت‌های علمی آن آشنا شدم. چند ماهی بود که از خارج برگشته بودم و در مدرسه عالی برنامه‌ریزی و کاربرد کامپیوتر به عنوان عضو هیات علمی استخدام شده بودم. روزی یکی از همکاران، نشریه کوچکی را به من نشان داد که یک شعر فکاهی از من را به نام «کامپیوترعاشق» (که در دوران دانشجویی سروده بودم و در نشریه دانشجویی مدرسه عالی برنامه‌ریزی و کاربرد کامپیوتر چاپ شده بود) با توضیح زیر نقل کرده بود: «به علت عدم امکان تماس با آقای ابراهیم نقیب‌زاده مشایخ سراینده شعرفوق، آن را بدون اجازه ایشان چاپ کردیم.» این نشریه، گزارش کامپیوتر شماره 3، مورخ شهریور 1358 بود. پس از مطالعه آن شماره گزارش کامپیوتر و آشنایی با اهداف انجمن به عضویت انجمن درآمدم و یکصدوچهلمین عضو عادی انجمن شدم. یکسال بعد، یعنی در مهرماه 1359 که 3 نفر از اعضای نخستین هیات اجرایی انجمن به دلایلی استعفاء کرده بودند و برای جایگزینی آنان انتخابات میان دوره‌ای برگزار می‌شد، داوطلب عضویت در هیات اجرایی شدم و با رأی اعضای انجمن به عضویت اولین هیات اجرایی انجمن در آمدم. از آن زمان تاکنون، بجز یک دوره، درتمام دوره‌های هیات اجرایی انجمن عضویت داشته‌ام و در طول حیات 32 ساله انجمن 24 سال رئیس انجمن و در همین حدود سردبیر گزارش کامپیوتر بوده‌ام.
  به نظرمن جایگاهی که انجمن انفورماتیک ایران درحال حاضر دارد به عنوان یک نهاد علمی که توانسته  در طول سال‌های پرفراز و نشیب گذشته استقلال کامل خود را حفظ کند بسیار قابل احترام و ارزشمند است اما از لحاظ تأثیرگذاری بر جامعه انفورماتیک کشور نتوانسته است جایگاه شایسته و بایسته خود را بیابد که علت آن را دوری خودخواسته از مراکز تصمیم‌گیری و ضعف همیشگی بنیه مالی آن می‌دانم.

• به نظر خودتان مهمترین فعالیت شما در حوزه فناوری اطلاعات کشور چه بوده و اکنون چه می کنید؟
• به چند مورد به صورت تیتروار اشاره می‌کنم:
• پرورش هزاران دانشجو در طول 33 سال تدریس دانشگاهی
• برقرار کردن ارتباط ایران با شبکه‌های کامپیوتری جهانی
• مدیریت انجمن انفورماتیک ایران و حفظ استقلال آن در دوران پر نشیب و فراز گذشته
• سردبیری گزارش کامپیوتر و تداوم انتشار آن علیرغم مشکلات فراوان پیش‌رو
• و بالاخره راه‌اندازی کلینیک الکترونیکی روان یار (www.ravanyar.com ) که خدمات روان‌شناسی رایگان در اختیار تمامی هموطنان قرار می‌دهد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در کنار حرفه اصلیم که فعالیت در حوزه علوم و مهندسی کامپیوتر است آنچنان به این وبگاه علاقه‌مند شده‌ام که صدها مقاله روان‌شناسی ترجمه کرده و برای استفاده عموم در آن قرار داده‌ام.
  هم‌اکنون نیز عضو هیات علمی دانشکده ریاضی، علوم کامپیوتر و آمار دانشگاه تهران هستم و علاوه بر مسئولیت‌هایی که در انجمن انفورماتیک ایران دارم، عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز می‌باشم. یک شرکت نرم‌افزاری کوچک نیز دارم که این روزها حال و روز خوشی ندارد.

• یک فرد شاخص در فناوری اطلاعات ایران و یک نفر شاخص در فناوری اطلاعات جهان را نام ببرید و علت شاخص بودن او را از نظر خودتان بنویسید.
• به نظر من شادروان دکتر مرتضی انواری یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های فناوری اطلاعات کشور بود که با آینده‌نگری و بینش عمیقی که داشت در طول حیات پربارش منشاء خدمات علمی و فرهنگی فراوانی گردید.
  دربین شخصیت‌های فناوری اطلاعات جهان من همیشه مجذوب شخصیت ادزگر دایکسترا بوده‌ام. او بدون تردید یکی از بزرگترین دانشمندان کامپیوتر جهان بوده و کارهای او در زمینه اصول  برنامه نویسی کامپیوتر و سیستم عامل نقش تعیین‌کننده‌ای داشته است.
  در دوران جدید نیز مایلم از جیمی وایلز و لری سنجر، پدیدآورندگان دانشنامه اینترنتی ویکی پدیا نام ببرم که امکان فوق‌العاده‌ای را برای ثبت دانش بشری توسط خود مردم به وجود آوردند. اعتبار این دانشنامه هم‌اکنون با معتبرترین دانشنامه‌های چاپی مثل بریتانیکا برابری می‌کند.

• جالب ترین اثر هنری یا علمی که اخیرا خوانده اید یا دیده اید (اعم از کتاب، مقاله، فیلم، تئاتر و ...) و نظرتان را جلب کرده است نام ببرید.
• درحال حاضر مشغول خواندن کتاب تجربه مدرنیته نوشته مارشال برمن، ترجمه مرادفرهادپور هستم که برایم خیلی جالب است. پیام این کتاب در یک جمله این است که «هر آنچه سخت و استوار است دود می‌شود و به هوا می‌رود».

• آینده فناوری اطلاعات در جهان را در ده سال آینده چه پیش بینی می کنید؟
• فکر می‌کنم علم روباتیک پیشرفت زیادی بکند و روبات‌ها به عنوان یکی از اعضای خانواده انسان‌ها درآیند.

• عنوان یک آرزو یا هدف برآورده نشده:
• آرزوی شخصی‌ام همیشه این بوده که کاش نواختن یک ساز موسیقی را بلد بودم. و آرزوی عمومی‌ام این است که آدم‌ها خودشان را از بندگی فناوری رها سازند و از آن صرفاً برای دستیابی به زندگی آرامتر و طبیعی‌تر استفاده کنند.