محمد سپهری راد

نام و نام خانوادگی:محمد سپهری راد
محل و سال تولد:
تهران، اگر كمی صبر می‌كردم، نوروز به دنیا می‌آمدم، اما نشد و زادروزم 19 اسفند 1322 شد
آخرین مدرک و رشته تحصیلی و سال و محل اخذ آن:
دكتری، از دانشگاه Wales در انگلستان و به سال 1357 در رشته فیزیك الكترونیك
آخرین محل و سمت کاری: از اسفند ماه 86 به طور نیمه وقت و از مهر ماه 88 كه تدریس در دانشگاه را رها كردم به طور تمام وقت، با شركت گام الكترونیك به عنوان مدیر آموزش همكاری دارم. كارم عمدتاً نوشتن مستندات آموزشی برای محصولات نرم‌افزاری شركت گام است. بالاخره آشنایی با آقای سعیدی از دورانی كه هر دو در خارج از كشور دانشجو بودیم باید به كاری بیاید!
نشانی الکترونیکی برای تماس دوستداران شما در انجمن:
Sepehryrad@gmail.com               

• شرح مختصری در مورد طرح طبقه‌بندی شرکت‌ها.
• در طرح طبقه‌بندی شركت‌های انفورماتیك، یك اصل اساسی مورد توجه بود و آن این كه یك شركت به عنوان یك بنگاه اقتصادی، بیش از یك سازمان دولتی منافع اقتصادی خود را تشخیص می‌دهد. در طرح قبلی، كارشناس شورا تشخیص می‌داد كه هر یك از كاركنان شركت، براساس مدرك تحصیلی، سابقه خدمت، رشته تحصیلی، .. چه امتیازی برای شركت می‌آورد. اما در طرح فعلی فرض بر این است كه امتیاز هركدام از كاركنان بدون توجه مستقیم به سایر عوامل، به اندازه‌ای است كه برای شركت سود‌آورند و به درآمد شركت می‌افزایند و این یعنی هر چه درآمد شركت بیشتر، امتیازش بیشتر و ملاك درآمد نیز میزان مالیات پرداختی. این روش آسان، شفاف، منطقی، سریع و قابل اجرا با سیستم‌های كامپیوتری است. اكنون كه به گذشته نگاه می‌كنم بسیار شگفت زده می‌شوم كه چگونه توان یك شركت نرم‌افزاری با مدرك تحصیلی و سابقه كار كاركنانش ارزیابی می‌شد، در حالی كه ممكن است میان دو مدرك تحصیلی در یك رشته و سابقه كار مشابه، فاصله‌ای هم‌اندازه ماه من تا ماه گردون باشد.

• با انجمن انفورماتیک ایران و نشریه گزارش کامپیوتر چقدر آشنایی دارید و چه نقش و جایگاهی برای آن‌ها قائلید؟
• اگرچه چند سالی است كه عضو افتخاری انجمن هستم و این افتخار در مراسم قدردانی از من و آقای مهندس جهانگرد نصیبم شد، اما با انجمن انفورماتیك ایران آشنایی كمی دارم و بیشتر از طریق مجله گزارش كامپیوتر در جریان كارهای انجمن بودم. مجله گزارش كامپیوتر كه در دوران اخیر به طور مرتب منتشر می‌شود، برایم جالب بود و بعضی از قسمت‌هایش مانند اخبار مربوط به ایران و جهان در زمینه كامپیوتر، بررسی كتاب‌ها و بخش سرگرمی را به طور مرتب می‌خواندم و بقیه قسمت‌ها را اجمالاً نگاه می‌كردم. از آنجا كه به نهادهای مردمی اعتقاد بسیار دارم و آن‌ها را از ابزار رشد می‌دانم، انجمن را به عنوان یك نهاد مردمی و یك تشكل علمی با ارزش می‌دانم، بخصوص كه از تلاش چشم‌گیر عده‌ای از اعضا برای پایداری آن كم و بیش آگاهم.  

• به نظر خودتان مهمترین فعالیت شما در حوزه فناوری اطلاعات کشور چه بوده و اکنون چه می‌کنید؟
• پیش از آن كه دبیر شورای عالی انفورماتیك كشور شوم، 8 سال معاون وزارت آموزش و پرورش بودم. همان روزهای اول از من خواستند اجازه دهم برای هریك از ادارات كل آموزش و پرورش استان‌ها یك كامپیوتر IBM دست دوم خریداری شود و چون هیچ برنامه‌ای در كار نبود موافقت نكردم. بر حسب تصادف با چند نفر كه هنوز به دوستی با آن‌ها افتخار می‌كنم آشنا شدم و آنان با حدود سه ماه بررسی گزارشی با عنوان نظام جامع انفورماتیك آموزش و پرورش تدوین و ارائه كردند كه مبنای حركت برای استفاده از سیستم‌های انفورماتیك در آموزش و پرورش شد. باكمك یكی از همان افراد كارهای اجرایی شروع شد و در مدت حدود 7 سال مجموعه‌ای از سیستم‌های عملیاتی یك‌پارچه به وجود آمد و تا سال‌ها بعد در كشور نظیر نداشت.
  من در مدت حدود 100 ماه كه دبیر شورای عالی انفورماتیك بودم، پس از آن‌كه تا اندازه‌ای به حوزه كاری آشنا شدم هدف اصلی‌ام را، البته در محدوده اختیارم، انجام كارهایی زیربنایی قرار دادم و سعی كردم كارهای خردی كه شاید به ضرورت زمان در شورا انجام می‌شد كنار بگذارم. با این هدف كارهای زیر را مهم‌ترین فعالیت‌های خودم در شورا می‌دانم
  - طرح طبقه بندی شركت‌های انفورماتیك كه پیشتر شرح آن رفت.
  - كمك به تدوین آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم‌افزار كه به موجب آن سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تشكیل می‌شد.
  - برگزاری انتخابات نظام صنفی رایانه‌ای استان در بیش از نیمی از استان‌های كشور تا بشود انتخابات نظام صنفی رایانه‌ای كشور را برگزار كرد.
  - همكاری با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی در تدوین و تصویب استاندارد صفحه كلید فارسی و یونی‌كد فارسی
  - تدوین و تصویب فاز 1 و 2 نظام مهندسی و استانداردهای تولید و توسعه نرم‌افزار (نماتن)
  -  كارهایی در زمینه حقوق انفورماتیك و گسترش استفاده از نرم‌افزارهای متن باز كه چندان نپایید.

• یک فرد شاخص در فناوری اطلاعات ایران و یک نفر شاخص در فناوری اطلاعات جهان را نام ببرید و علت شاخص بودن او را از نظر خودتان بنویسید.
• این كه بتوان در حوزه‌ای كه شاخه‌های فراوان داشته و افراد بی‌شماری در آن كار می‌كنند، یك نفر شاخص نشان داد چندان شدنی نیست. با این وجود به نظرم مرحوم دكتر انواری در انفورماتیك ایران شاخص و پیشتاز بودند و تا آنجا كه من می‌دانم تعدادی از افراد اثرگذار فعلی در انفورتیك ایران دانش‌آموخته مؤسسه‌ای هستند كه ایشان تأسیس كرد. اما در جهان، پایه‌گذاران شركت Google را بسیار شاخص می‌دانم. اگرچه این شركت اكنون تنها با سرانگشت تدبیر آن دو نفر نمی‌گردد، اما راه همان است كه از ابتدا باز شد. این شركت همواره در حال نوآوری است و هر از چندی محصولی نو و ابداعی تازه عرضه می‌كند.  

• جالب‌ترین اثر هنری یا علمی که اخیراً خوانده‌اید یا دیده‌اید ( اعم از کتاب، مقاله، فیلم، تئاتر و ....) و نظرتان را جلب کرده است نام ببرید.
• چندی پیش دوستی كه ساكن دیار بی‌بی‌سی است، لینك یك مستند فارسی ساخته صادق صبا در باره عمر خیام را برایم ایمیل كرد. وقتی خواستم در پاسخ پرسش شما این مستند فاخر را نام برم، آن را یك بار دیگر دیدم و بخش‌هایی از آن احساس و هیجانی در من ایجاد كرد كه اشك به چشمم آورد. با شنیدن بعضی از رباعیات در این مستند، احساس كردم خیام كسی است كه ذهنش اوج و رفعت خاصی دارد و چشمش مسائل خرد و حقیر را نمی‌بیند. از طرف دیگر چگونه او توانسته است در 900 سال پیش طول سال را با این دقت اندازه بگیرد و تقویمی بسازد كه دقیق‌ترین است و پس از چند هزار سال تنها یك روز جابه‌جا می‌شود. و سرانجام این كه چه كس به ساخت چنین مستندی سزاوارتر است، بی‌بی‌سی و یا ...؟

• آینده فناوری اطلاعات در جهان را در ده سال آینده چه پیش‌بینی می‌کنید؟
• من نباید جرأت كنم و به این سئوال پاسخ دهم. اما پاسخ را از زبان كارشناسی كه همین سئوال را از او كردند و اخیراً در یك گزارش دیدم، بازگو می‌كنم. فناوری اطلاعات در 10 سال آینده سعی خواهد كرد واسط كاربر (User Interface) هرچه بیشتر به رفتار طبیعی و عادی انسان نزدیكتر شود. فرمان صوتی كه روز به روز گسترش یافته و این روزها كاملا متداول است، در همین راستاست.
• عنوان یک آرزو یا هدف برآورده نشده:
• نوشته‌اید یك آرزو یا هدف برآورده نشده را بنویسم. من به جایش یك آرزوی برنیاوردنی را می‌نویسم. شاعری خیال خام پخته، آرزوی محال كرده و چنین سروده است:
  مرد خردمند هنر پیشه را                            عمر دو بایست در این روزگار
  تا ز یكی تجربه آموختن                               در دگری تجربه بردن به كار
  همراه با این شاعر، آرزو داشتم سی و اند سال به عقب برمی‌گشتم و بسیار كارهای كرده را نمی‌كردم و كارهایی می‌كردم كه نكردم و سهم مطالعه و تفكر را بیشتر می‌كردم. اما چنین مجالی به هیچ كس داده نشده است.